Tôi nhớ hoài hồi cái đêm trung thu ấy. Tôi ngồi trên hàng ba sân. Lưng dựa vào tường. Mắt nhìn ra cái sân trước nhà. Cái sân to lắm. Ngoại và mẹ tôi chẻ củi rồi lấy củi xếp “chuồng heo” để củi được mau khô. Lớn rồi tôi vẫn không hiểu tại sao ngoại lại gọi đó là xếp chuồng heo. Nhưng tôi thấy xếp vậy thì cui mau khô thật. Có điều ở khoảng giữa cái chuồng heo bằng củi đó thường có cuốn chiếu. Con nào con nấy mập mạp, đỏ choét. Sợ lắm.
Tối đêm trung thu trên cái sân đầy những cái chuồng heo bằng củi ấy, ngoại đem ra một cái mâm bằng nhôm. Trên mâm ngoại cúng một trái bưởi, một nải chuối, 1 trái đu đủ, vài trái quýt, vài trái dừa non, một cái bánh in, hai cái bánh trung thu. Ở rìa mâm phía sát hàng ba ngoại để ba cái chung với một cái hủ gạo cắm ba cây nhang. Hai cái chung hai bên thì để trà. Cái chung ở giữa thì để rượu. Rìa mâm ngoài hướng ra mé sông thì ngoại cắm chừng đâu bảy tám cây đèn cầy.
Tôi không nhớ ngoại cắm mấy cây đèn cầy. Ngoại không cắm theo quy định gì cả. Miễn rìa mâm còn chỗ thì ngoại cắm hết đèn cầy lên.
Tôi ngồi trên hàng ba nghe ngoại lâm râm vái “Nam mô A Di Đà Phật, con cầu xin trời phật phù hộ cho nhà con được bình an vô sự, chuyện hiền đem đến, chuyện dữ đem đi, tật bệnh tiêu trừ, tai qua nạn khỏi. Con cầu xin trời phật phù hộ cho cả nhà con được khỏe mạnh. Phù hộ cho mấy đứa con đứa cháu của con mau lớn, học giỏi. Phù hộ cho chồng của con sống lâu hơn con”.
Tôi thuộc làu lời khấn vái của ngoại. Bởi ngày nào bà cũng ngồi trước bàn thờ và vái đi vái lại bao nhiêu đó. Mỗi lần nghe ngoại vái, tôi luôn nghĩ “Con sẽ ngoan, con học giỏi lắm không cần trời phù hộ. Ngoại lấy cái câu vái ấy mà vái cho ngoại sống lâu với tụi con”.
Trong lúc chờ cúng, tôi cùng với mấy đứa em ra sân chơi dưới mấy gốc mai trấn thủy. Chị em tôi mê tít cái trò chơi dưới trăng đêm. Bầu trời đêm hôm ấy sao sáng lung linh. Trăng to tròn sáng rực. Bóng chị em tôi trải dài dưới nền sân lát gạch đỏ.
Tôi lấy cái mền con rồng của ngoại đắp lên ngọn mai trấn thủy. Rồi tụi tui chui vô cái mền đóng giả mình bị lạc trong rừng. Xung quanh là ma quỷ, yêu quái đang lăm le ăn thịt chúng tôi. Bốn chị em hò nhau mà niệm phật. Đứa nào niệm A Di Đà Phật to nhất thì có nhiều phép nhất.
Chị em tôi đang núp trong mền bắn phép ra tiêu diệt quái vật thì tôi nghe tiếng ông bà ngoại và mẹ, còn có hai dì đang dọn mâm vô hàng ba. Thằng Bi, em trai tôi nói với tôi “Chị hai ơi yêu quái nó đi rước đèn rồi. Mình về nhà được rồi chị.”
Bốn chị em tôi chạy nhanh thật nhanh khỏi gốc mai. Ùa lên hàng ba. Mỗi đứa cầm một miếng bánh ăn ngấu nghiến. Cái bánh trung thu, cái bánh in lúc đó nó ngon cái kiểu ngon kỳ lạ. Mười mấy năm trôi qua, tôi đã ăn qua cả chục cái bánh trung thu. Rẻ có, mắc có. Nhưng tôi biết không có cái bánh nào giống cái bánh ngoại và mẹ tôi mua. Cái bánh rẻ tiền ngoại mua gần giờ cúng. Cái bánh trung thu thập cẩm đổ dầu ăn vào có mùi hăng hắc. Cục mỡ ở trong nhân không còn giòn.
Cái bánh in mẹ mua cắn đến đâu bể vụng đến đó. Nó cũng không có nhân. Chỉ độc mỗi cái bột trắng trắng và ngọt lịm, có lớp giấy hồng lót ở dưới. Vậy mà cả nhà tôi ngồi ăn ngon lành. Dưới ánh trăng đêm rằm tháng tám sáng vằng vặc, mùi nhang thơm lừng từ bàn thờ trong nhà tỏa ra, ngoài vườn muỗi kêu vo ve như sáo thổi, nhà tôi ăn bánh trung thu cùng nhau.
Ăn xong cái bánh in, cổ họng mấy chị em tôi dính khắng. Đứa nào đứa nấy chạy thục mạng vô nhà rót nước trà trong cái bình tích của ông ngoại nốc lấy nốc để. Trà thì nóng phỏng họng, vị thì đắng chát. Chị em tôi đứa nào đứa nấy miệng mồm toàn bánh. Vừa ăn vừa hớp trà rồi nhai nhồm nhoàm, rồi bật cười khanh khách. Nhớ lại sao mà vô tri, sao mà vui quá không biết.
Không tiền mặt ủ mày chau
Có tiền cái mặt như rằm trung thu
Người ta nói “Không tiền mặt ủ mày chau”. Vậy mà nhà tôi thuở đó có tiền đâu vậy mà cứ cười suốt cả ngày. Giờ đây cũng khấm khá hơn, nhưng sao mà tìm không ra được tiếng cười thuở đó. Cái tiếng cười vô âu vô lo. Cái tiếng cười khi ăn trúng cục mỡ ướt nhẹp trong nhân bánh trung thu. Cái tiếng cười khi mà tụi tôi ngồi ở hàng ba nhìn lên bầu trời đầy sao, trăng sáng vành vạnh rồi mơ sau này lớn lên mình sẽ làm người lớn như thế nào.
Bây giờ lớn rồi. Đã làm người lớn rồi. Nhưng bầu trời đầy sao không còn nữa. Tiếng cười mà cả nhà cười cùng nhau cũng còn nhưng sao không còn cảm giác như xưa nữa.
Xem thêm:
7 bài ca dao yêu nước của dân tộc Việt Nam